ਇਕ ਔਰਤ ਦੀ ਡਾਇਰੀ/ ਅਨੁਵਾਦ-ਨੀਤੂ ਅਰੋੜਾ - review

-

ਇਕ ਔਰਤ ਦੀ ਡਾਇਰੀ ਕਿਤਾਬ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨੀ ਚਾਹੀਂਦੀ ਹੈ, ਸਿਰਫ਼ ਔਰਤਾਂ, ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਭ ਮੁੰਡਿਆਂ ਜਾਂ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਵੀ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਹਰ ਉਸ ਮਾਂ, ਧੀ, ਪਤਨੀ, ਨੂੰਹ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਘਰ ਦੇ  ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਕੰਮਾਂ-ਕਾਰਾਂ 'ਚ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਰੁਝੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਅਸੀਂ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਥੱਕਦੀਆਂ, ਅੱਕਦੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵੀ ਜੀਅ ਕਰਦਾ ਹੋਣੇ ਬਾਹਰ ਘੁੰਮਣ ਨੂੰ..ਨੱਚਣ-ਗਾਉਣ ਨੂੰ ...ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਿਧਰੇ ਵੀ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਨੂੰ। ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋ ਜੇਕਰ ਕੁਝ ਨੌਕਰੀ ਵੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਤਾਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਕੰਮਾਂ 'ਚ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ। ਅਸੀਂ ਕਿਉਂ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਹੀ ਆਇਆ? ਸਾਡੇ ਘਰ ਚ ਵੱਡਿਆਂ-ਛੋਟਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਘਰ ਦੇ ਹਰ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਦੋ ਕੋਈ ਦੋ ਪ੍ਰਹਾਉਣੇ ਆ ਜਾਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਜਿੰਮਾ ਵੀ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਸੁੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਕੋਈ ਮਸ਼ੀਨ ਹੋਣ ਤੇ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਦੇਣੀ ਹੋਵੇ।



ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਜੇ ਕੋਈ ਮਰਦ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮਾਂ-ਭੈਣ ਜਾਂ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮਾਂ 'ਚ ਹੇਲਪ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਜਨਾਨੜਾ ਜਾਂ ਤੀਵੀਂ ਪਿਛੇ ਲੱਗਿਆ ਕਹਿ ਕੇ ਭੰਡਦੇ ਹਾਂ,,ਕਿੰਨੀ ਬੇਹੁੱਦਾ ਗੱਲ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੱਚ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਜਨਾਨੜੇ ਜਾਂ ਤੀਵੀਂ ਪਿਛੇ ਲੱਗੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਾ ਇਹਸਾਸ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਇਨਸਾਨ ਹੀ ਸਮਝੀਦਾ। ਆਖਿਰ 'ਚ ਨੀਤੂ ਅਰੋੜਾ ਦੀ ਕਵਿਤਾ-
ਮੈਂ ਰੁੱਤਾਂ ਨਾਲ ਨਰਾਜ਼ ਹਾਂ
ਕਿਉਂਕਿ
ਸਖ਼ਤ ਗਰਮੀ ਵਿਚ
ਰੋਟੀ ਵਾਂਗ
ਤੜਕਾ ਲੱਗਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਾਂਗ
ਵਹਿੰਦਾ ਹੈ ਪਸੀਨਾ
ਸਿਰ ਤੋਂ ਮੱਥਾ
ਮੱਥੇ ਤੋਂ ਗਰਦਨ
ਗਰਦਨ ਤੋਂ ਢਿੱਡ ਢੂਈ ਇੱਕ ਕਰਦਾ
ਨਹੀਂ ਰੁਕਦਾ
...
ਸਿਆਲਾਂ ਵਿਚ ਭਾਂਡੇ ਕੱਪੜੇ ਧੋਂਦਿਆਂ
ਏਨੇ ਪਥਰਾ ਗਏ ਮੇਰੇ ਹੱਥ
ਕਿ ਨੰਨ੍ਹੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਚੁਕਦਿਆਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਘਰਾਉਂਦੇ
ਮਨਮੋਹਕ ਮੀਹਾਂ ਵਿਚ
ਮੈਨੂੰ ਮਾਂ ਦਾ ਵਿਹੜਾ ਬਹੁਤ ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ
ਜਿੱਥੇ ਮੇਰੇ ਲਈ
ਹੁਣ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ
ਤੇ ਲੰਘ ਜਾਂਦਾ ਸਾਉਣ
ਪਕੌੜਿਆਂ ਦਾ ਵੇਸਣ ਘੋਲ਼ਦਿਆਂ
ਉੱਡ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਮੀਂਹਾਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ
ਚਾਹ ਦੀ ਭਾਫ਼ ਬਣ
ਤੇ ਬਚਦਾ ਹੈ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਹੁਤ ਬਸੰਤ
ਜੋ ਸੀਨਾ ਤਾਣ
ਕਦੇ ਪੂਰਾ ਆਉਂਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ
ਔਰਤ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ
ਸੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਰੁੱਤਾਂ ਨਾਲ ਨਰਾਜ਼ ਹਾਂ
ਮੇਰਾ ਜੀਵਨ ਏਨਾ ਬੇਰੁੱਤਾ ਹੈ
ਕਿ
ਸਭ ਨਾਲ ਨਰਾਜ਼ ਹਾਂ ਮੈਂ।




-simran.
pic-google

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

ਇਕ ਰਾਤ ਦਾ ਸੱਚ-ਵਿਲੀਅਮ ਸਰੋਯਾਨ

-
Image
ਉਹ ਦਿਨ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਸੀ- ਨੀਲੀ ਧੁੰਦ, ਬੀਤੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਤੇ ਗੀਤਾਂ ਦਾ ਦਿਨ। ਮੈਂ ਦੁਪਹਿਰ ਭਰ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਰਿਕਾਰਡ ਸੁਣਦਾ ਰਿਹਾ। ਹਰ ਪਾਸੇ ਚਾਨਣ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ੍ਹੇਰਾ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਂ ਬੈਠਾ-ਬੈਠਾ ਉਸ ਗਾਣੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ, ਜੋ ਇਕ ਵਾਰ ਮੈਂ ਬੱਸ ਵਿਚ ਇਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਸੁਣਾਇਆ ਸੀ। ਕੁਝ ਪਲ਼ਾਂ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮੁਹੱਬਤ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਸੀ। ਟੋਪੇਕਾ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਹੀ ਉਹ ਬੱਸ ਵਿਚੋਂ ਉਤਰ ਗਈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਚੁੰਮਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਰੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਬੇਵੱਸ ਪੀੜ ਨਾਲ ਮੈਂ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਅਗਸਤ ਦੀ ਜਵਾਨ ਰਾਤ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਿਊਯਾਰਕ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ। ਅੱਜ ਧੁੰਦ ਦੀ ਇਸ ਸੁੰਨੀ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਬੈਠਾ-ਬੈਠਾ ਇਹੀ ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਕੋਈ ਇਕ ਰਾਹ ਫੜ੍ਹ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰ ਦੂਜੇ ਰਾਹਾਂ ’ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ; ਹਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਆਪਣਾ ਅਲੱਗ ਰਾਹ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਘੜੀ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਨੌਜਵਾਨ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਰਾਹ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਹੋ ਗਈ ਪਰ ਇਸ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਜੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਮਿਲਣਾ ਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਦੀ ਮਿਲਣਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਵਾਪਿ...
Read more

To the Young Who Want to Die

-
Image
ਬੈਠ। ਲੰਬਾ ਸਾਹ ਖਿੱਚ ਅਤੇ ਛੱਡ। ਬੰਦੂਕ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਝੀਲ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੰਨ੍ਹੀ ਫ਼ਰੇਬੀ ਸ਼ੀਸ਼ੀ ‘ਚ ਬੰਦ ਜ਼ਹਿਰ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇੰਤਜ਼ਾਰ: ਹਫ਼ਤੇ ਭਰ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ: ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ : ਤੂੰ ਇਸ ਤੈਅ ਕੀਤੇ ਦਿਨ ਨਹੀਂ ਮਰਨਾ ਹੈ। ਮੌਤ ਇਥੇ ਹੀ ਰਹੇਗੀ, ਤੇਰੇ ਟਾਲ-ਮਟੋਲ ਨੂੰ ਲਾਡ ਲਡਾਏਗੀ। ਮੇਰਾ ਯਕੀਨ ਮੰਨ ਉਹ ਤੇਰਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰੇਗੀ। ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਵਕ਼ਤ ਹੈ। ਉਹ ਕੱਲ ਹੀ ਤੈਨੂੰ ਤਵੱਜੋ ਦੇਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗੀ ਜਾਂ ਅਗਲੇ ਹਫ਼ਤੇ। ਮੌਤ ਇੱਧਰ ਹੀ ਹੇਠਾਂ ਗਲੀ ‘ਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਬੇਹੱਦ ਨਰਮ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਗੁਆਂਢਣ; ਤੇਰਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਘੜੀ ਸਾਹਮਣਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਤੈਨੂੰ ਅੱਜ-ਹੁਣ ਹੀ ਮਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਰੁਕ- ਘੁੱਟਣ, ਦਰਦ ਤੇ ਤਕਲੀਫ਼ ਨਾਲ ਲੜ। ਇੱਥੇ ਰੁਕ। ਦੇਖ, ਕੱਲ ਕੀ ਖ਼ਬਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਬਰਾਂ ਦੀ ਹਰਿਆਲੀ ਤੇਰੇ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭੁੱਲ ਨਾ, ਹਰਾ ਤੇਰਾ ਰੰਗ ਹੈ। ਤੂੰ ਬਸੰਤ ਹੈ। ਲੇਖਕ Gwendolyn brooks ਦੀ ਕਵਿਤਾ ‘To the Young Who Want to Die’ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ।
Read more

ਕਹਾਣੀ: ਅਗਸਤ ਦੇ ਪ੍ਰੇਤ-ਗੈਬਰੀਅਲ ਗਾਰਸੀਆ ਮਾਰਕੇਜ਼

-
Image
(ਗੈਬਰੀਅਲ ਗਾਰਸੀਆ ਮਾਰਕੇਜ਼ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕੋਲੰਬੀਅਨ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਜਨਮ 6 ਮਾਰਚ, 1927 ਨੂੰ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਕਸਬੇ ਅਰਾਕਾਟਾਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੂੰ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਰਕੇਜ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਾਵਲ ‘ਵਨ ਹੰਡਰਡ ਈਅਰਜ਼ ਆਫ ਸੋਲੀਟਿਊਡ’ ਹੈ, ਜੋ 1967 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਵਲ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਹਾਸਿਲ ਹੋਈ ਅਤੇ 1982 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ‘ਜਾਦੂਈ ਯਥਾਰਥਵਾਦ’ (ਮੈਜਿਕ ਰੀਅਲਿਜ਼ਮ) ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ। ‘ਵਨ ਹੰਡਰਡ ਈਅਰਜ਼ ਆਫ ਸੋਲੀਟਿਊਡ’ ਵਾਂਗ ਉਸਦੀ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ‘ਅਗਸਤ ਦੇ ਪ੍ਰੇਤ’ ਵੀ ਜਾਦੂਈ ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਵਿਚ ਸੁਸ਼ਾਂਤ ਸੁਪ੍ਰਿਆ ਨੇ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ।) ਦੁਪਿਹਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਚਿਰ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਅਰੇਜੋ ਪਹੁੰਚ ਗਏ, ਅਸੀਂ ਦੋ ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਪੁਨਰ-ਉਥਾਨ ਵੇਲੇ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਮਹਿਲ ਨੂੰ ਲੱਭਦਿਆਂ ਬਿਤਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਹਾਲ ’ਚ ਹੀ ਵੇਨੇਜੁਏਲਾ ਦੇ ਲੇਖਕ ਮਿਗੁਏਲ ਓਤੇਰੋ ਸਿਲਵਾ ਨੇ ਖ਼ਰੀਦਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਬਹੁਤ ਹੀ ਰਮਣੀਕ ਤੇ ਦਿਹਾਤੀ ਇਲਾਕੇ ’ਚ ਸੀ । ਉਹ ਅਗਸਤ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਬੇਹੱਦ ਝੁਲਸਾਉਣ ਤੇ ਚਹਿਲ-ਪਹਿਲ ਵਾਲਾ ਐਤਵਾਰ ਸੀ। ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿ...
Read more